18 Mart 2025
Çalışma hayatında işçi ve işveren arasında ortaya çıkabilecek anlaşmazlıklar karşısında İş Kanunu çalışanlara çeşitli haklar tanımaktadır. Bu hakların zamanında ve doğru kullanılması, mağduriyetlerin önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir. YG Partners olarak, çalışanların bu haklardan profesyonelce yararlanmalarını sağlamaktayız.
1. İşe İade Davası ve İş Güvencesi Tazminatı
İş sözleşmesi işveren tarafından haksız ve geçersiz sebeplerle feshedilen işçiler, işe iade davası açabilir. Mahkeme tarafından işe iadeye karar verilmesi durumunda:
- İşveren işçiyi işe başlatmazsa, işçinin kıdemine göre en az 4, en çok 8 aylık ücreti tutarında iş güvencesi tazminatı ödenir.
- Ayrıca işçinin boşta geçirdiği süre için en fazla 4 aylık ücreti tutarında ek ödeme (boşta geçen süre ücreti) yapılır.
2. Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, en az 1 yıl süreyle çalışmış olan işçinin iş akdinin kanunda belirtilen nedenlerle sona ermesi durumunda hak kazandığı bir tazminattır. Kıdem tazminatı şartları şöyledir:
- İşçinin aynı işverene ait işyerlerinde en az 1 yıllık kıdeme sahip olması gerekir.
- İş sözleşmesi kanunda belirtilen şekillerden biriyle sona ermiş olmalıdır (örneğin, işverenin haksız feshi, emeklilik, askerlik gibi).
- Haklı nedenle (İş Kanunu madde 25/II) işten çıkarılan işçi kıdem tazminatı alamaz.
- Bu hak, iş akdinin sona erdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde talep edilmelidir.
İhbar Tazminatı
İş sözleşmesinin taraflarından birinin, diğer tarafa İş Kanunu madde 17’de belirtilen bildirim sürelerine uymadan sözleşmeyi sona erdirmesi halinde ihbar tazminatı ödenir. Bu süreler şöyledir:
- 6 aya kadar çalışmada 2 hafta,
- 6 ay-1,5 yıl arasında 4 hafta,
- 1,5 yıl - 3 yıl arasında 6 hafta,
- 3 yıldan fazla çalışmalarda 8 hafta.
Belirtilen sürelere uyulmadan yapılan fesihlerde karşı tarafa ihbar tazminatı ödenmesi gerekir. İhbar tazminatının talep edilebilme süresi, fesih tarihinden itibaren 5 yıldır.
Fazla Mesai Ücreti
İş Kanunu’na göre haftalık çalışma süresi 45 saattir. Haftalık 45 saati aşan çalışma süreleri fazla mesai olarak kabul edilir. Bu durumda çalışan, fazla çalışma ücretini talep etme hakkına sahiptir. Fazla çalışma ücreti zamanaşımı süresi 5 yıldır.
Yıllık Ücretli İzin Hakkı
İş Kanunu’na göre çalışanlar belirli çalışma süreleri sonunda yıllık ücretli izin hakkına sahiptir. İzin süreleri:
- 1-5 yıl arası kıdemi olanlar için en az 14 gün,
- 5 yıldan fazla, 15 yıldan az olanlar için en az 20 gün,
- 15 yıl ve üzeri kıdemi bulunanlar için en az 26 gündür.
- Yer altı işlerinde çalışan işçilerin izin süreleri 4 gün artırılır.
Çalışanların yıllık ücretli izin haklarını kullanabilmeleri için en az 1 yıllık çalışma süresini doldurmaları gerekir. Kullanılmayan yıllık izinlerin ücretleri, iş akdinin sona ermesinden itibaren 5 yıl içerisinde talep edilmelidir.
Sonuç
YG Partners olarak İş Hukuku alanında uzman kadromuzla, yukarıda sıralanan haklarınızın korunması ve kullanılması süreçlerinde profesyonel hukuki danışmanlık hizmeti vermekteyiz.